♪ ♫ สาระน่ารู้... ดนตรีสากล ♫ ♪

เครื่องดนตรีอีกประเภทที่อยากแนะนำค่ะ (ไม่มีอยู่ในหน้าแรก) คือ เครื่องลิ่มนิ้ว - Keyboard Instrument ค่ะ

เกริ่นๆ กันหน่อย...

       เครื่องลิ่มนิ้ว หรือ Keyboard Instrument มักนิยมเรียกทับศัพท์ในภาษาอังกฤษว่า "เครื่องดนตรีประเภทคีย์บอร์ด" ลักษณะเด่นคือ มีลิ่มนิ้วสำหรับกด  เพื่อเปลี่ยนระดับเสียงดนตรี
       ลิ่มนิ้วสำหรับกดนั้นนิยมเรียกว่า"คีย์" (key) เกิดเสียงโดยการกดคีย์ที่ต้องการ แล้วคีย์นั้นจะส่งแรงไปที่กลไกต่างๆภายในเครื่อง
เพื่อที่จะทำให้สายโลหะที่ขึงตงสั่นสะเทือน  บางชนิดให้ลมผ่านไปยังลิ้นโลหะให้สั่นสะเทือนทำให้เกิดเสียง ปัจจุบันไม่นิยมใช้แล้ว
เช่น ออร์แกนลม แอ็คคอร์เดียน  สำหรับเมโลเดียน และเมโลดิกา ที่นำมาใช้เป็นอุปกรณ์กาสอนดนตรี ก็จัดอยู่ในเครื่องดนตรีประเภทคีย์บอร์ดเช่นกัน
       ในปัจจุบันเครื่องดนตรีที่เกิดเสียงโดยใช้วงจรอิเล็กทรอนิกส์ ได้รับความนิยมมาก  เพราะสามารถเลียนแบบเสียงเรื่องดนตรีต่างๆได้หลายชนิด
       เครื่องสตริง (String Machine) คือเครื่องดนตรีประเภทคีย์บอร์ดที่เลียนเสียงเครื่องดนตรีตระกูลไวโอลินทุกชนิด 
       อิเล็กโทน คือ เครื่องดนตรีประเภทคีย์บอร์ดที่มีจังหวะในตัว สามารถบรรเลงเพลงต่างๆได้ด้วยนักดนตรีเพียงคนเดียว
       ในยุคของคอมพิวเตอร์ เครื่องดนตรีประเภทคีย์บอร์ดมีวิวัฒนการมาก เกิดเสียงมากขึ้น นอกจากเสียงดนตรีแล้วยังมีเสียงเอฟเฟ็คต์ (Effect) ต่างๆ ให้เลือกใช้มาก
       เสียงต่างๆ นี้ เป็นเสียงที่สังเคราะห์ขึ้นด้วยระบบอิเล็กทรอนิกส์ เครื่องดนตรีประเภทนี้จึงถูกเรียกว่า ซินธีไซเซอร์" (Synthesizer)

ภาพจาก: http://www.webweaver.nu/clipart/img/entertainment/music/baby-grand-piano.jpg

เปียโน (Piano) เกิดเสียงโดยการกดคีย์ที่ต้องการ  แล้วคีย์นั้นจะส่งแรงไปที่กลไกต่างๆ ภายในเครื่อง เพื่อที่จะทำให้สายโลหะที่ขึงตึงสั่นสะเทือน ทำให้เกิดเสียงดังขึ้น สายจะถูกตีด้วยค้อน ซึ่งเชื่อมโยงไปยังคีย์ที่กด โดยผ่านเครื่องกลไกซับซ้อน ที่เรียกว่า "แอ็คชั่น" 
แต่เดิมเปียโนมีชื่อว่า เปียโนฟอร์เต (Pianoforte)  ทั้งนี้เพราะ เปียโนสมารถบรรเลงด้วยเสียงเบา (piano) และเสียงดัง (forte) ได้อย่างเด่นชัด

ภาพจาก: http://www.binns.info/images/organ.jpg

ออร์แกน (Organ) เป็นเครื่องดนตรีคีย์บอร์ดประเภทใช้ลมมีลมเป่าผ่านท่อทำให้เกิดเสียงท่อละหนึ่งเสียง  มีแผงคีย์ที่กดเล่นด้วยมือเรียกว่า แมนนวล (Mannual) และแผงคีย์ที่เหยียบด้วยเท้า เรียกว่า เพดดัล (Pedal) การบังคับกลุ่มท่อต่างๆซึ่งจัดไว้เป็นพวกเดียวกันทำได้โดยการใช้ปุ่มกด หรือดันยกขึ้นลง ที่เรียกว่า สต็อป ออร์แกนขนาดใหญ่จะมีกลุ่มท่อเปลี่ยนเสียงที่เรียกว่า รีจีสเตอร์ เป็นจำนวนมาก  เพื่อใช้สร้างสีสันแห่งเสียงได้หลากหลาย ออร์แกนสมัยใหม่ใช้ไฟฟ้าบังคับแกนลม ซึ่งตามแบบดั้งเดิมนั้นลมที่ใช้ก็เกิดจากการอัดลมด้วยเท้าของผู้เล่น หรือไม่ก็มีผู้ช่วยอัดลมแทนให้

ภาพจาก: https://web1.caryacademy.org/facultywebs/eric_grush/MusEx_Instruments/harpsichord.jpg

ฮาร์ปซิคอร์ด (Harpsichord) เกิดก่อนเปียโน สายภายในเครื่องดนตรีจะถูกเกี่ยวด้วยไม้ดีด (Quills) ขณะที่เรากดคีย์ลงไป (ตรงข้ามกับเปียโนใช้ค้อนเคาะ) ไม่อาจทำให้เสียงที่ดังหรือเบาตามลำดับได้  มักจะมีคีย์บอร์ดสองแผง แนวหนึ่งจะทำให้เสียงดัง อีกแนวหนึ่งจะทำให้เสียงเบา ปุ่มหรือเสียงพ่วงใช้สายเชื่อมสายเสียงแต่ละชุดทำให้เกิดเสียงหลายอ็อกเทฟ จากการกดคีย์เดียวเท่านั้น ฮาร์ปซิคอร์ดได้รับความนิยมมากช่วงศตวรรตที่ 16-18

ภาพจาก: http://www.piano.christophersmit.com/images/clavichord.jpg

คลาวิคอร์ด (Clavichord)  เป็นเครื่องดนตรีคียืบอร์ดในยุคแรกๆประเภทเกิดเสียงได้จากการดีด (เคาะ)  โดยมีสายเสียงที่ขึงไปตามรูปของกล่องไม้ ส่วนปลายสุดของคีย์จะมีกลไก สำหรับทำหน้าที่งัด หรือเคาะลิ่มทองเหลืองเล็กๆ ในขณะผู้เล่นกดคีย์ลงไป  ลิ่มทองเหลืองนี้จะยกขึ้นและตีไปที่สายเสียง เพื่อทำให้เกิดเสียง คลาวิคอร์ด เป็นเครื่องดนตรีประเภทคีย์บอร์ดประเภทแรกที่สามารถเล่นได้ทั้งเสียงเบาและเสียงดัง โดยการเพิ่มลดน้ำหนักการกดคีย์ เสียงที่ได้จากคลาวิคอร์ดมีความไพเราะและนุ่มนวล

ข้อมูลจาก: http://thaigoodview.com/node/18268

จบส่วนการแนะนำเครื่องดนตรีแล้วนะคะ ต่อไปจะเป็นเรื่อง วิวัฒนาการของดนตรีสากล ค่ะ (ติดตามกันด้วยนะ )